رئیس جمهور آذربایجان در انتقاد از امانوئل ماکرون بابت متهم کردن این کشور اظهارات وی را «توهین آمیز و غیرقابل قبول» دانست.

یکی از کارشناسان ایرانی حوزه قفقاز و اوراسیا تاکید کرد که ایالات متحده، روسیه و ناتو از ایجاد کریدور زنگه‌زور حمایت می‌کنند.

دکتر شعیب بهمن، رئیس موسسه مطالعاتی «جهان معاصر» ایران و پژوهشگر مسائل اوراسیا و قفقاز اظهار داشت: آمریکا، روسیه و ناتو از ایجاد کریدور زنگه‌زور حمایت می‌کنند.

او در مصاحبه با روزنامه «اعتماد» همچنین گفت: نمی‌توان سفر نانسی پلوسی (رئیس مجلس نمایندگان آمریکا) به ارمنستان را جدا از تحولات دو سال گذشته ارزیابی کرد؛ یعنی از زمانی‌که جنگ دوم قره‌باغ در سال ۲۰۲۰ رخ داد.

بهمن افزود: هدف اصلی جنگ ۲۰۲۰ قره‌باغ، ایجاد کریدور موسوم به زنگه زور برای اتصال خاک آذربایجان به بخش جداافتاده از سرزمینش در نخجوان است و طرف‌های غربی هم از این هدف حمایت می‌کنند.

این کارشناس ایرانی ادامه داد: سفر پلوسی به ایروان، حمایت از مواضع ارمنستان محسوب نمی‌شود، بلکه آمریکایی‌ها هم خواهان کشیده‌شدن کریدور زنگه‌زور هستند. برای آنها مساله اصلی این است که چه کسی بر این کریدور نظارت داشته ‌باشد.

رئیس موسسه مطالعاتی «جهان معاصر» درباره سیاست روسیه نیز گفت: روس‌ها به کشیده‌شدن این کریدور نگاه منفی ندارند و معتقدند که ایجاد این کریدور می‌تواند دسترسی زمینی روسیه به ارمنستان و ترکیه و حتی ایران را تسهیل کند.
وی در مورد رویکرد ناتو در قبال کریدور زنگه‌زور نیز اظهار داشت: طرف‌های غربی از این کریدور به عنوان مسیری یاد می‌کنند که می‌تواند ناتو را به دریای خزر و قفقاز جنوبی متصل و حضور آنها را در این مناطق تسهیل کند.

شعیب بهمن در پایان پیرامون استراتژی تهران در حوزه قفقاز هم تصریح کرد: سیاست ایران در جنگ دوم قره‌باغ حکایت از یک شکست راهبردی در منطقه قفقاز داشت و ایران به هیچ‌وجه نتوانست منافع و امنیت ملی خودش را در جریان این جنگ تامین کند.

رئیس دفتر مرکز مطالعات بین‌المللی انرژی وین اعلام کرد به‌ جز یونان، بقیه کشورهای اروپا قطعا از شکل‌گیری کریدور زنگه‌زور استقبال می‌کنند.

فریدون برکشلی، رئیس ایرانی دفتر مرکز مطالعات بین‌المللی انرژی وین گفت: اتحادیه اروپا هم از این پروژه (کریدور زنگه‌زور) استقبال می‌کند. در حقیقت یکی از مهم‌ترین خواست‌های اروپا، تنوع‌بخشی به منابع تامین گاز و انرژی است.

برکشلی امروز در مصاحبه با خبرگزاری «ایلنا» همچنین اظهار داشت: در اتحادیه اروپا، تنها یونان از این تحولات و تقویت نقش ترکیه نگران است و بقیه کشورهای اروپا قطعا از شکل‌گیری این کریدور استقبال می‌کنند.

او افزود: ترکیه بزرگترین منتفع دالان زنگزور تلقی می‌شود. این کشور بدون داشتن منابع نفت و گاز، انتقال انرژی از منطقه دریای خزر را در اختیار می‌گیرد و با این برگ برنده، در سطح منطقه و جهان بازی‌ها خواهد کرد.

وی درباره در مورد راهکارهای پیش‌رو برای ایران نیز تصریح کرد: تقریبا در هیچ‌یک از معادلات شرایط به سود ایران نیست. ایران کارت مهمی برای بازی در اختیار ندارد. اقدامات تلافی‌جویانه هم خطرناک و پرریسک است.

برکشلی ادامه داد: ایران بخش قابل ملاحظه‌ای از برتری استراتژیک خود را از دست خواهد داد. متاسفانه ایران در سال‌های اخیر و پس از فروپاشی اتحاد شوروی در منطقه آسیای میانه و قفقاز حضور استراتژیک کمرنگی داشته است.

رئیس دفتر مرکز مطالعات بین‌المللی انرژی وین در پایان گفت: جمهوری آذربایجان با تمام قوا می‌کوشد به‌عنوان یک کشور اروپایی شناخته شود. ترکیه هم می‌کوشد تا وارد پیمان شانگهای شود و همراه چین، هند و روسیه به‌عنوان یک قدرت مسلط مورد توجه و حمایت قرار گیرد.

ترکیه و آذربایجان هر دو بنا دارند از زوایای منافع خود با غرب و شرق هماهنگی ایجاد کنند و عزم ورود به یک رویارویی نظامی را ندارند.

وبسایت  justiceforkhojaly.nl در کشور هلند فعایت خود را آغاز کرد

ایلکانا قوجا، هماهنگ کننده شورای هماهنگی آذربایجانی های بلژیکی و هلند گفت که این سایت در اوایل سال ۲۰۲۲ در ارتباط با سی امین سالگرد نسل‌کشی خوجالی ایجاد شده است. این وب سایت که حقایق خوجالی را به زبان هلندی منعکس می کند، همچنین حاوی اطلاعاتی در مورد سایر قتل عام ها، نسل کشی ها و گورهای دسته جمعی است که علیه تُرک‌های آذربایجان انجام شده است.

به گفته وی، انجمن Strichting Together Strong که در حال تدارک یک پروژه بزرگ در زمینه کشتار خوجالی در چندین منطقه است، روابط نزدیکی با کمیسیون روابط خارجی مجلس نمایندگان پارلمان هلند برقرار کرده است.

ایلکانا قوجا گفت: ما از کارشناسان محلی مشاوره دریافت کردیم. نامه رسمی که توسط Stichting Together Strong در این پروژه تهیه شده است برای همه اعضای جامعه، هموطنانمان، کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان پادشاهی هلند ارسال شده است.

یکی دیگر از فعالیت های انجمن، ترجمه کتاب «خوجالی: شاهدان صحبت می کنند» نوشته ایراده علیلی به زبان هلندی بود. این پروژه به مقامات کشور، نمایندگان مجلس، تجار بانفوذ و جامعه محلی ارائه خواهد شد. این پروژه علاقه زیادی را در جامعه محلی و جوانان آذربایجانی الاصل هلندی برانگیخته است. در حال حاضر کتاب فاجعه خوجالی که برای اولین بار به زبان هلندی منتشر شده، تجدید چاپ و نسخه الکترونیکی آن در پایگاه های الکترونیکی کتابخانه های آنلاین هلند قرار خواهد گرفت.

لازم به ذکر است که انجمن Strichting Together Strong از بدو تأسیس تاکنون فعالیت های تبلیغاتی گسترده ای را در مورد واقعیت های آذربایجان و قره باغ، فجایع وارده بر مردم ما انجام داده و جعل و واکنش ارامنه را بر اساس واقعیات و مستندات به جامعه جهانی ارائه می کند.

در سالهای ۱۹۱۸، تحولات سریع حاکمیتی در ایالات آذربایجانی تحت حاکمیت روسیه تزاری شمال رود ارس مخصوصا در ایالت مسلمان نشین ایروان که اقلیت ارمنی نیز داشت درگیری ها فزاینده ای به بار داشت. اقلیت ارمنی این ایالت سعی داشت با زور و ترور تصفیه نژادی را انجام داده و راه را برای ادامه حکومت ارمنی تحت هدایت حزب ملی‌گرای داشناک در ایالت مسلمان نشین ایروان هموارتر نماید. زمان نشان داد که ترور و کشت و کشتار در ایروان نتیجه داد و شهر مسلمان نشین و مهد علوم اسلامی و مولد آیات اعظامی که فامیل ایروانی را داشتند تبدیل به شهر صد در صد ارمنی مسیحی گردید.

جدای از این، منطقه تحت تصرف ارامنه که جمهوری ارمنستان نامیده شد، نمی توانست عطش ارامنه متعصبی که رویای هایدات ( سرزمینهای بین دریای خزر و دریای سیاه ) را داشتند برطرف نماید. یکی از این متعصبین که دارای سلاح و چریک بود و حدود جمهوری ارمنستان را قبول نداشت، آندرانیک اوزانیان بود که یک گوش خود را در جنگ با عثمانی ها از دست داده بود و « قولاغی کسیک آندرانیک » نامیده می شد. سیاست وی همسو با انگلیس و فرانسه و علیه عثمانی و تُرکان آذربایجان بود. وی با هماهنگی متفقین برای کمک به جیلوهایی که در غرب آذربایجان به کشت و کشتار مشغول بودند در تیر ماه ۱۲۹۷ شمسی از طریق جلفا به خوی حمله کرد تا فشار اردوی اسلام عثمانی ها به جیلوها را کم کند. مقاومت شجاعانه اهالی خوی تحت فرماندهی بزرگان خویی حمله آندرانیک را ناکام گذاشت و اوزانیان خفت بارانه به زنگه زور عقب نشینی کرد. وی چندین سال در مواضع کوهستانی زنگه زور به عملیات تروریستی مشغول شد و در سالهای ۱۹۲۰ تعداد روستاهای مسلمان تُرک نشین محال زنگه زور از بیش از ۱۵۰ روستا  به ۱۱۵ تنزل کرد. ۲۰ آوریل ۱۹۲۰/ اردیبهشت ۱۲۹۹ آذربایجان برای خارج کردن قوای مسلحه ارمنی از زنگه زور به دولت ارمنستان اولتیماتوم داد.

درگیری های قوای آذربایجان با دستجات پارتیزان ارمنی تا سال ۱۹۲۰ یعنی بلشویکی شدن آذربایجان و ارمنستان ادامه یافت. وی برای تصرف نخجوان حتی با بلشویکها هم همکاری نمود ولی حملات برق آسای عثمانی تمام نقشه های وی را نقش بر آب کرد. در این سالها تعویض اسامی اسلامی- تُرکی منطقه ایالت ایروان، زنگه زور و گویچه گول به اسامی ارمنی آغاز شد و منطقه زنگه زور به سییونیک، گویجه گؤل به سئوان و غیره تبدیل شدند.

آندرانیک اوزانیان پس از بلشویکی شدن حکومت ارمنستان و سقوط داشناکها به آمریکا فرار کرده و  در سال ۱۹۲۷ در ۶۲ سالگی در شهر فرزنوی کالیفرنیا مرد. داشناکها خواستند جسد وی به ارمنستان منتقل شود که با مخالفت ارامنه بلشویک به فرانسه منتقل شد. در سال ۲۰۰۰ میلادی بقایای جسد وی از گورستان پرلاشز فرانسه به ایروان منتقل شده دفن گردید. وی همراه با یپرم خان ارمنی از اعضای برجسته فدراسیون انقلابی ارامنه ( داشناکسوتیون) بود.

حمایت آمریکا از مواضع ارامنه داشناک پایانی ندارد و همچون حمایت آمریکا از آندرانیک، نانسی پلوسی رئیس مجلس نمایندگان آمریکا،  نیز برای حمایت از ارامنه در اشغال قره باغ و زنگه زور امروز وارد ایروان شد.

دکتر توحید ملک‌ زاده دیلمقانی

شهر شوشای آذربایجان به‌عنوان «پایتخت فرهنگی جهان ترک برای س ال ۲۰۲۳» انتخاب شد.

نشست فوق‌العاده شورای دائمی وزرای فرهنگ کشورهای عضو سازمان بین‌المللی فرهنگ ترکی «ترک‌سوی» امروز در استان بورسای ترکیه برگزار شد.

اعضای این شورا با انتشار بیانیه‌ای در پایان این نشست اعلام کردند که شهر شوشای آذربایجان را به‌عنوان «پایتخت فرهنگی جهان تُرک برای سال ۲۰۲۳» انتخاب کرده‌اند.

براساس این بیانیه، تصمیم مذکور به پیشنهاد وزارت فرهنگ آذربایجان و با تصویب اعضای شورای دائمی به‌دلیل ثروت تاریخی و فرهنگی شوشا اتخاذ شده است.